Pek çoğumuz için yeni başlangıçlar kıymet ihtiva ederken birebir vakitte bir kapanışı da simgeler. Her yıl içinde bulunduğumuz yılın sonları yaklaşırken geçen yılın artıları eksileri, kazanımları konuşulmaya ve tekrar başlangıçlar için start noktası olarak belirlenen yeni yıl için planlar yapılmaya başlanır. Ve yaklaşan yeni yılla birlikte pek çok kentin sokaklarında, meskenlerde, alış veriş merkezlerinde ışıl ışıl süslemeler, süslü ağaçlar, camlar görmeye başlarız. Bu imaj pek çoğumuzda içimizi kıpır kıpır eden bir çoşkuya sebep olur. Hatta kimilerimiz için yılın en sevilen dönemidir. Pekala bu süslemelerin kültürel ve dini boyutları bir kenara bırakıldığında, pek çoğumuzu neden bu kadar sevinçli, coşkulu ve heyecanlı hissettirdiğini hiç düşündünüz mü?
Pek çok kişinin bu dönemi ve süslemeleri sevmesinin bir sebebi olarak, bu devrin daha evvel yaşanan, keyifli, birlikte ve sevinçli geçirilen anıları tetiklemesi olduğu düşünülmektedir. Yapılan araştırmalarda iştirakçilere bu dönemi hangi his ile bağdaştırdıkları sorulduğunda, iştirakçilerin birçok “neşe” ve “heyecan” yanıtlarını vermişlerdir.
Bu dönemin heyecan verici ya da sevinç dolu hissettirmesinin vücut kimyasıyla ilgili olan kısmı ise şu formda açıklanabilir: serotonin ve dopamin hormonları memnunlukla temaslı hormonlar olup memnunluk derecemizi etkilerler. Dopamin, ödül ve zevk üzere durumlarda salınımı artan bir hormondur. Hasebiyle yeni yıl ile bağdaştırdığımız ve bedenimizce ödül ve keyif verici olarak gördüğümüz kokular, tatlar dopamin salınımını artırırken; ışıklandırmalar, süslemeler ise aidiyet ve bedel hislerini tetikleyerek serotonin hormonunun artmasına sebebiyet verir.
Kopenhag Üniversitesi’nde bir araştırma grubu de bu duruma dikkat etmişler ve bu mevzuyla ilgili araştırma başlatmışlar. Yapılan bu araştırmada iştirakçilere yeni yıl temalı görseller gösterilmiş. Yeni yılı (Noel) kutlayan iştirakçiler ortasında fizikî aktiviteyi yöneten premotor ve birincil motor korteks olan duyusal motor kortekste ve parietal lobülde beyin aktivitesinde bir artış olduğunu bulunmuş.
Yani süslemeler yalnızca hoş görünmekle kalmayıp bizi nitekim memnun ediyorlar.
Her ne kadar bu yazı yeni yıl kutlamaları ve coşkusu üzerine de olsa bu durumlarda emsal hisleri hissetmediğimiz vakitler da olabilir. Yeni yılın yeni bir gerilim kaynağı olarak görülmesi, kutlamaların kalabalıkla bağdaştırılması, yapılacaklar listeleri… üzere pek çok sebep coşku ve heyecan yerine gerilim, telaş, dehşet ve yalnızlık üzere hisler açığa çıkarabilir. Bu durumlar baş edemediğinizi düşündüğünüz bir düzeye geldiyse profosyonel dayanak almaktan çekinmeyin.
2023 ülkemiz ve dünya için pek çok kayıbın ve acının yaşandığı bir sene oldu. Umarım ki 2024 ülkemiz ve dünyamız ismine yenilikler ve hoşluklarla gelir. Hepinize memnun yıllar diliyorum.
Klnk. Psk. ELİF AKSAR
