Gelin bugün her 40 şahıstan 1’inde görülen Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) hakkında
konuşalım.
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB), lisanımıza takıntı- zorlantı bozukluğu olarak çevrilmiştir. OKB’li bireyler obsesyonlar dediğimiz ve denetim edilemeyen, istemsiz gelen takıntılı fikirler sonucu ortaya çıkan berbat hislerle baş etmek için kompulsiyonlara yani takıntılı davranışlara yönelirler.
Takıntıları görmezden gelmeye çalışsalar da engelleyemediklerinde telaş duyarlar. Bu tasadan kurtulmak için yöneldikleri davranışlar ise kısa müddetli bir rahatlama sağlar.
OKB’li bireyler denetim edemedikleri niyetleri, dehşetleri saplantı halinde yaşarlar. Birçoğu tedaviye gelmeden evvel bu niyetleri istemli olarak kendisinin düşündüğünü, makus bir insan olduğunu savunur. Bu durum hem kendilerini hem de etrafındakileri olumsuz tesirler.
OKB’nin pek çok yüzü vardır lakin bozukluğa sahip şahısların fikirleri ve davranışları kuşkusuz bir biçimde tutarlıdır. OKB ile bağlı en yaygın belirtiler denetim etme, yıkama ve temizleme, düzenleme ve tekrar etme, istifçilik ve çok ahlaklılıktır. Öbür belirtiler ortasında sayı sayma, simetri gereksinimi, cinsel yahut saldırganlıkla ilgili istemsiz kanılar, onaylanma isteği vardır.
OKB’li pek çok şahısta, ömürleri boyunca tek bir belirti görülürken, başkalarında çok sayıda obsesyon ve kompulsiyon olabilir. Örneğin, denetim etme takıntıları olan birinin tıpkı vakitte el yıkama kompulsiyonları da olabilir. Ayrıyeten belirtiler yıllar içinde değişebilir ve dönüşüm geçirebilir. Örneğin, bir kişinin ergenlikte sadece istemsiz fikirleri olurken erken yetişkinlikte el yıkama ve daha sonrasında denetim etme davranışları gelişebilir.
OKB’deki takıntılar ve kompulsiyonlar, hayatı zorlaştırır. Belirtilerin sıklığı ve şiddeti bireyin günlük işleyişini değerli ölçüde aksatır.
OKB’ ye tam olarak neyin neden olduğu bilinmemekle birlikte birtakım araştırmacıların bulmacayı çözmek ve kesimleri tamamlamaya çalışmaları açıkça ortadadır. Biz bu modüllere bakacak olursak OKB’ye neden olduğu düşünülen durumlar şu biçimdedir:
Genetik etkenler, nörolojik etkenler, fizyolojik etkenler, çevresel etkenler, ödipal ve preödipal periyotta yaşanan eksiklikler.
OKB tedavisi, ilaç ve terapi ile takıntılı fikirlerin ve sonucunda ortaya çıkan davranışların şiddetini ve sıklığını en aza indirgemeyi hedefler. Örneğin, tedaviye karar verip terapiye geldiği birinci gün takıntılarına 10 puan veren birey, terapi ve ilaçla tedaviden sonra 10 puan verdiği bu takıntılarının 2-3 ‘e hatta bazen 1’e düştüğünü de söyleyebilmektedir.
OKB’li bireylerin yaptığı en büyük kusur takıntılı niyetleriyle başa çıkmak için davranışa geçmeleridir. Unutulmamalıdır ki takıntılarınızdan kurtulmak için davranışa geçmek OKB’yi tedavi etmez, tersine OKB’yi besler.
Eğer siz de OKB ile gerçek biçimde baş etmek istiyorsanız bir uzmanla görüşmenizi tavsiye ederim.
