Sofralardan Eksik Edilmeyen: Ekmek Çeşitleri

Hepimizin çocukluğunda yeri vardır mis gibi kokusu ve el yakan sıcaklığıyla ekmeklerin… Hepimizin sofralar kurulmaya başlandığı zaman “bi koşu fırına git gel“, cümlesiyle baş başa kalmışızdır. Ekmek çeşitleri hayatımızın her alanında karşımıza çıkmıştır mutlaka…

Oyunlar oynarken arasında çikolata veya salça yemiş, açlığımızı arkadaşlarla oynadığımız oyunlarda unutmuşuzdur. Sofraların vazgeçilmezidir ekmek. Her sabah okula gitmeden yapılan alelacele kahvaltıların değişmez lezzetidir. Arasına giren her malzemeyi daha bir tatlı, daha bir lezzetli hale getirir.

Türk mutfağının en güzel yemeklerinde suyuna banma kavramını akıllara getirir… Deyimlerde ve atasözlerinde bile yer almıştır ekmek çeşitleri… Ekmeğine yağ sürmek, ekmeğiyle oynamak, ekmeğini taştan çıkartmak, ekmek elden su gölden ve eli ekmek tutmak gibi yüzlerce deyim hayatımızın içinde bize yön vermektedir.

Tıpkı yemeklerimizde olduğu gibi ekmek çeşitleri de oldukça zengindir bu coğrafyada. Şimdi dilerseniz birlikte tekrar hatırlayalım o lezzetli ve birbirinden yararlı ekmekleri…

Ekmek Çeşitleri Nelerdir?

Önce Sağlık Diyen: Tam Buğday Ekmeği

Alanında uzman kişilerin, diyetisyenlerin ve doktorların sıkça tavsiye ettiği ekmek çeşitlerinden birisi olan tam buğday ekmeği, beyaz ekmeğin yerine alternatif olarak önerilmektedir. Sürekli beyaz ekmekle karşı karşıya gelen bir ekmektir. Ama neden? Çünkü ismini tam taneli tahıllardan alır tam buğday ekmeği… Tam buğday doğada doğal formunu korumaktadır. Beyaz ekmekler ise işlenmiş buğday olarak bilinen undan üretilmektedir. İşlenmeyen doğal tahıllar sağlığımız ve vücudun daha dirençli olması için beyaz ekmeğin yerine önerilir.

Tam Buğday Ekmeğinin Yararları

Doğal olan her şey gibi tam buğday ekmeğinin de yararları oldukça fazladır. Lif yönünden çok zengin olan tam buğday ekmeği, sindirim rahatsızlığı olanlar için kurtarıcı niteliğindedir. Sadece bu mu? Elbette hayır. Bu ekmeği tüketince tokluk hissi daha uzun sürer, kalp-damar hastalıklarına karşı savaşır, vitamin ve mineral deposudur. Hatta bazı kanser türlerine karşı da koruyucu etkilere sahip olduğu konusunda araştırmalar sürmektedir.

Tam Ortası Biraz Nemlidir: Ekşi Mayalı Ekmek

5000 yıllık geçmişi olan ve son senelerde artizan ekmek şefleri tarafından tekrar popüler olan ekşi maya, Mısır hiyerogliflerine kadar dayanmaktadır. Bünyesinde barındırdığı mantar ve bakteri kültürlerinin hamurla birleşmesiyle gerçek bir ekmek orta çıkartıp, hem lezzetli hem de yararlı ekmek olmasını sağlamaktadır. Ekşi mayayı yapmak söylemek kadar basit olmasa da işin sonunda karşılaştığınız manzara ve lezzet tüm emeğinizin karşılığını almanızı sağlıyor. Ekşi mayalı ekmeği zeytinyağıyla buluşturup mideye indirdiğiniz de sizde bizimle aynı fikirde olacaksınız.

Ekşi Mayalı Ekmeğin Yararları

Söylediğimiz gibi içinde bakteri ve mantar kültürleri bulunan ekşi mayalı ekmek, bu kültürler sayesinde probiyotiktir. Böylece bağırsak ve sindirim sisteminizin rahatlamasına sebep olur. Uzun süre sağlıklı bir şekilde tüketebileceğiniz ekşi mayalı ekmek, bazı ekmek çeşitleri gibi hemen tüketmenizi gerektirmemektedir. İçeriğindeki glisemik indeksi düşük olduğu için az tüketilse bile doyma hissi yüksektir. Ayrıca kan şekerinizi yükseltmemektedir. Doğal, vitamin açısından yüksek ve oldukça besleyicidir. Çocuklarınıza sağlıklı ekmekler yedirmek isterseniz işte o ekmek çeşitlerinden birisi kesinlikle ekşi mayalı olmalıdır.

Ne Ararsan Var: Karışık Tahıllı Ekmek

İçinde sağlığınızı düşünen ne ararsanız bulabileceğiniz karışık ya da çok tahıllı ekmek, buğday unu ya da çavdar unu, mısır, yulaf ve arpa gibi tahılların birleşmesiyle ortaya çıkıyor. Mis gibi kokan ve bizi köyümüzün doğal sabahlarına uyandıran kokusuyla oldukça iştah açıcı bir ekmek… Zengin içeriği sayesinde sevilen bir ekmek olan karışık tahıllı ekmek, sağladığı yararlar sayesinde de sofraların vazgeçilmezi oluyor.

Karışık Tahıllı Ekmeğin Yararları

Genel olarak bakıldığında tam buğday ekmeğiyle benzer yararları bulunmaktadır. Karışık tahıllı ekmek de bağırsak ve kalp-damar hususlarında tam bir kurtarıcıdır. Normal ekmekten 15 kat daha fazla folik asit içeren bu ekmek kalp krizini %25 önlemektedir. İçeriğinde folik asit dışında, kalsiyum, çinko, B1 ve B2 vitaminlerini bulundurmaktadır. Fırına gidip almadan kendiniz de evde yapabilirsiniz. Ayrıca bu ekmek çeşidinin gözlere de çok yararlı olduğunu söylemiş miydik?

Her Diyetin İlk Maddesi: Kepek Ekmeği

Sen olmasan onca insan nasıl diyet yapardı? Her sabah tost yapmak isteyenlere kim yarenlik ederdi? Ülkemizdeki insanların neredeyse tamamı mutlaka aklından bir kez diyet yapmayı geçirmiş ve bir gün bile sürse denemiştir. İşte bu evrede hemen kepek ekmeği ile sıkı fıkı olmuştur. Peki, ekmek çeşitleri bu kadar çokken diğer tahıllı ekmekler arasından neden kepek ekmeği? İşte nedeni…

Yapısında nişasta, ruşeym ve kepek bulunduran buğday 3 katmandan oluşmaktadır. Tam tahıllı ekmek çeşitlerinde bu 3 katmanın hepsi varken kepek ekmeğinde sadece nişasta ve kepek katmanları bulunmaktadır. Oldukça faydalı ve sağlıklı olan ruşeym sayesinde uzmanlar daha çok tam tahıllı ekmeklerin tüketilmesini ön görür. Fakat bu kepek ekmeğinin daha az yararlı olduğunu göstermez.

Kepek Ekmeğinin Yararları

Artık herkesin ezbere bildiği gibi diyet yapılıyorsa beyaz ekmek yerine kepek ekmeği tercih edilir. Hem iştahı kesen, hem tok tutan hem de kabızlığın önüne geçen diyet dostu bir ekmektir. Vitamin, protein konusunda zengin olan kepek ekmeği, bağırsak dostu ve kalp-damar hastalıklarının önleyicisidir. Pek bilinmese de safra kesesinde oluşan taşı ve ayrıca östrojen dolaşımını engeller. Böylece rahim kanseri riskini düşürmektedir.

Sağlıklı ve Lezzetli: Çavdar Ekmeği

Yediğine, içtiğine dikkat eden ve sağlıklı beslenmek için elinden geleni yapanlar ama tam buğday ekmeğini bir türlü sevemeyenler için harika bir alternatif. Aromatik tadıyla ve faydalarıyla hiç de yabana atılacak bir lezzet değil. Geçmişten günümüze en çok tüketilen tahıllardan birisi olan çavdar, un haline getirilip çavdar unuyla mis gibi ekmekler yapılmaktadır. Üretilirken ruşeym ve kepek korunmakta ve hem besleyici hem de faydalı bir ekmek ortaya çıkmaktadır.

Çavdar Ekmeğinin Yararları

Lezzetli olduğu kadar vitamin, mineral ve antioksidan barındıran çavdar ekmeği, vücutta olmasını istemeyeceğiniz tüm kötülükleri sizden uzak tutar. Örneğin kalp rahatsızlıkları, kanser, diyabet ve kolesterol gibi tüm hastalıkları vücudunuzdan uzak tutar. Ayrıca hazımsızlığı önler, kan şekerini düzenlerve tokluk hissi verir.

Karadeniz’in Ünlü İsmi: Mısır Ekmeği

Birisi mısır ekmeği dediği zaman hemen yeşiliyle, doğasıyla ve lezzetli sofralarıyla Karadeniz aklımızda belirir. Tıpkı hamsi, mıhlama ve kemençe kadar mısır ekmeği de Karadeniz’de oldukça ünlüdür. Yöre halkı tarafından hala ekmek olarak nitelendirilse de kek olarak da tüketilebilecek kadar lezzetlidir. Ülkemizin her bölgesinde ekmek çeşitleri bulunmaktadır. Karadeniz’de böyle muazzam bir lezzetle bizleri buluşturuyor. Özellikle balık yemekleriyle mısır ekmeğini denemediyseniz mutlaka denemelisiniz. Soran Bayan bunu önerdi :)

Mısır Ekmeğinin Yararları

Ekmek denilebilecek kadar sık tüketilen ve kek denilebilecek kadar nefis olan mısır ekmeğinin en büyük faydalarından birisi de çölyak hastaları için tamamen tüketilebilir olmasıdır. İçerisinde buğday, arpa ve çavdar gibi gluten intoleransı bulunduran bu ekmek, mide ve bağırsak dostudur. Kolesterol sıkıntısı çekenler için tam bir can simidi olabilecek olan mısır ekmeği, bünyesinde vitaminler sayesinde vücudu beslemektedir. Ayrıca liflidir.

Bir Başkadır Benim Memleketim: Tandır Ekmeği

Asya ve Orta Doğu’da sıkça tercih edilen, ülkemizin daha çok Anadolu taraflarında ve küçük bölgelerinde yapılan ekmek çeşitleri arasındadır. Tıpkı yufka gibi ince olan ve yufka kadar dayanabilen tandır ekmeği, günlük veya uzun süreli olarak hazırlanabilmektedir. Şimdilerde kebapçıya gittiğinizde yanında verilen minik pidelere de benziyor aslında. El becerisi yüksek maharet sahibi Anadolu kadınlarının pişirdiği tandır ekmeği, lezzeti ve pişme yöntemiyle çok farklıdır bizim için. Hamuru açıldıktan sonra etrafı çamurla sıvalı bir çukurda pişen bu ekmekleri öyle her yerde bulamazsınız.

Tandır Ekmeğinin Yararları

Köylerimizde hala yapılmaya devam edilen tandır ekmeği, doğallık konusunda bir numara. Katkı maddesi içermeyen ve tamamen doğal yollarla pişen bu ekmekler oldukça değerlidir. Uzun süre dayanabilen, şişkinlik yapmayan, tok tutan ve lezzetli olan ekmekler bizi bizden alır. Memleketimizin değerini bilmemizi sağlar ve Anadolu kokar; Tandır Ekmekleri…

Sadece Müsliden Aklınıza Gelmesin: Yulaf Ekmeği

Şöyle baktığımızda iş hayatı, koşuşturmalar ve yorgunluklar derken gün içinde gerekli olan gıdaları almıyor ve çoğu zaman da es geçiyoruz. Aslında öğünlerimizdeki bazı küçük dokunuşlar, bizi sağlık problemlerinden uzak tutabilir ve daha sağlıklı birer birey haline getirebilir. Yulaf tüketmekte bu değişikliklerden birisi… M.Ö 7000’li yıllardan bu yana tüketilen, yulaf ezmesi ve yulaf kepeği olarak diyetlerde kullanılan bu ekmek, aslında verilen değerden çok daha fazlasını hak etmektedir. Ekmek çeşitleri arasından diyet denilince ilk akla gelenlerdendir.

Yulaf Ekmeğinin Yararları

Yulaf öylesine bir besindir ki geçmişte alternatif tıp alanında ilaç olarak kullanılmaktadır. Binlerce yıl öncesine geri dönüp baktığımızda yulaf, iltihap ve derideki egzamaya kadar oldukça fazla hastalığın iyileşmesi için kullanılıyordu. İçeriğinde bol lif ve protein bulunan yulaf ekmeği de kilo vermeye yardım etmekle beraber tokluk hissi oluşmasını da sağlamaktadır. Ayrıca bünyesinde barındırdığı lif miktarı sayesinde sindirimi desteklemektedir. Fakat yulaf ekmeğinin en güzel özelliği; Kolon kanserini önlemek için elinden gelenin fazlasını yapmasıdır. Bu kadarla da bitmiyor. Yulaf ekmeği romatizma ve gut hastalıkları, kandaki metallerin temizlenmesi, kan basıncının düzenlenmesi ve kalp rahatsızlıklarında son derece değerli görevler üstlenmiştir.

Onsuz Yemeğe Başlanmaz: Beyaz Ekmek

Türkiye’de onun kadar üretilen ve sofralarda yer alan başka bir ekmek yok. Öyle sağlam bir yeri var ki bizim sofralarımızda, tahtından kimse indiremez. Uzmanlar ne kadar uyarsa da Türk milleti olarak beyaz ekmekten bir türlü vazgeçemedik. Her yemeğin suyuna ekmek bandık ve her sabah kahvaltıda üzerine bal-kaymak sürüp yedik. Belki çeşitleri çok fazla ama biz ondan vazgeçemedik…

Peki, siz hangi ekmek çeşidini daha çok tüketiyorsunuz?