Bel fıtığı nasıl oluşur?
Bel bölgemizdeki omurların ve ortasındaki disklerin zedelenmesi ile bel fıtığı görülür.
Disk kabarması: Diskin etrafında kalın liflerden oluşan bir kapsül ve orta kısmında ise su içeriği yüksek bir çekirdek bulunur. Yaşla birlikte su içeriğini kaybeden bu çekirdek yapı esnekliğini ve ağır kaldırmaya dayanıklılığını kaybeder. Ani hareketlerde, ağır kaldırmada omurgalara binen yük nedeniyle omurilik ve hudutlara yanlışsız kabarıklık gösterir ve belde ve bacaklara yansıyan ağrıya neden olur.
Disk fıtıklaşması: Diskin kapsülünün yırtılması ile yumuşak çekirdeğin dışarı çıkıp bacağa gelen sonlara (köklere) bası yapmasıdır. Bel ve/veya bacakta ağrı, kas gücünde, his ve reflekslerde kayıp yapmaktadır. Diskin en çok görüldüğü düzey 4 ile 5 bel omuru (L4-5) ve 5 ile Sakrum (L5-S1) ortasında olan düzeylerdir. Diskin yapısındaki yaşlanma ile birlikte ortaya çıkan değişikliklerin sonucunda disk fıtığı oluşur.
Bel Fıtığının riskleri nelerdir?
Yaşlanma ve fizikî hareketsizlik sonucu tüm omurgayı destekleyen karın ve bel kasları zayıf düşer. Zıt bir hareket, ağır kaldırma, belin bükülmesi üzere hareketlerde, zayıf düşmüş kaslar, omurlara gereğince dayanak veremediği için bütün yük omurga ve disklerin üzerine düşer. Bu çok yüklenme sonucu fıtıklaşma olur.
Bel Fıtığının belirtileri nelerdir?
• Aralıklı ve devamlı olan bel ağrısı. (Öksürmek ve ıkınmakla ağrı artabilir.)
• Bel kaslarında ağrılı kasılmalar
• Belden başlayıp kalça içinden bacağın gerisinde ayağa kadar uzanan ağrı (Siyatik ağrısı)
• Bacaklarda kas güçsüzlüğü
• Bacak ve ayakta uyuşukluk
• Diz ve ayak bilek reflekslerinde azalma
• İdrar ve bağırsak hareketlerinde değişiklik
Bel Fıtığına nasıl teşhis koyulur?
• Doktora anlatılan bir hastalık hikayesi, fiziki muayene gerekir.
• Röntgen: X ışını kullanılarak çekilen sinemalarda omurganın kemik ve eklem yapısı hakkında bilgi sahibi olunur.
• Magnetik Rezonans Görüntüleme (MRG): Radyasyon kullanılmadan, mıknatıslama idaresi ile çekilen sinemalarda kemik, eklem, disk, omurilik ve sonlar hakkında en güzel bilgi edinilir.
• Tomografi: MR çekilemeyen bireylerde yahut kalp pili olanlarda X ışını ile çekilmiş tomografi metodu kullanılır.
• Elektromiyografi (EMG): Kaslarda ve sonlara verilen ikazlar ile elektrik akımı ölçülerek hangi hududun etkilendiği tespit edilir.
Bel Fıtığı nasıl tedavi edilir?
Öncelikle konservatif tedavi uygulanır, bunlar:
• Yatak istirahati
• Ağrıyı artıran hareketlerden kaçınmayı öğrenmek
• Fizik tedavi: Ultrason (USG), masaj, gevşeme hareketleri
• Fazla kiloların azaltılması
• Bel ve kalça takviyesinin kullanılması
• Ağrı kesici ve kas gevşeticilerin kullanılması
Bütün bu tedavilerden yarar görmeyen hastalara cerrahi gerekir. Cerrahide sonları sıkıştırarak ağrıya neden olan disk gereci uzaklaştırılır. Güzelleşme süreci haftalar alır. Ameliyattan sonra korunmak değerlidir.
Bel Fıtığının en değerli komplikasyonları nelerdir?
Ameliyat olunmadığında, düşük ayak gelişmesi ve idrar – büyük abdest kaçırılmasıdır. Bu durumlar acil tedavi gerektirir.
Bel Fıtığı nasıl önlenir?
Denetimli tartı kaldırma, tertipli spor, düzgün postürde yürüme, oturma ve yatmak gerekir.
Bel Fıtığı ile yaşamak nasıldır?
Gerek konservatif tedavi, gerekse cerrahi tedavi olsun bel fıtığı hastası olduğu akılda tutulmalıdır. Bütün hareketlerde buna dikkat edilmelidir.
