Uykuya dalma, uykuyu sürdürme ve sonlandırmaya ait sıkıntılar, dinlendirici olmayan uyku, insomnia (uykusuzluk) olarak tanımlanır.
Uykusuzluk; gündüzleri yorgunluk hissi, his alanında değişmeler (huzursuzluk, hırçınlık gibi), verimlilikte azalma, hatta düşünsel fonksiyonlarda bozulmaya sebep olmaktadır.
Uykusuzluk, hasta için uyuyamamanın ötesinde mana taşımakta, psikososyal, mesleksel alanlarda da sıkıntılara yol açmaktadır.
Araştırmalar, uykusuzluğu olan insanların günlük ömürlerinde ve genel sıhhat alanlarında daha çok sıkıntıları olduğunu, giderek ömür kalitesinin düştüğünü ve zaman/enerji istikametinden daha çok yardım aramaya yöneldiklerine işaret etmektedir.
Psikiyatrik bozukluklarda uykusuzluk yakınmasının % 75 oranında bulunduğu dikkati çekmektedir.
Bunların içinde depresyonda ortaya çıkan uyku bozuklukları özel bir yer tutmaktadır. Depresyonda olan şahısların uyku örüntüsündeki değişiklikler biyolojik gösterge olarak kabul edilmektedir. Bu örüntüdeki tipik özellikler, kısa müddette REM periyoduna girme, geceleri sık uyanma, sabahları erkenden uyanma olarak özetlenebilir.
Anksiyete (kaygı) tablolarında ise birden fazla vakit uykuya giriş problemleri ön plandadır. Bu hastaların bir kısmı gerginlik nedeniyle, gereğince gevşeme elde edemediklerinden uykuya zorlukla girebilmektedirler.
Uykusuzluğa, uyarılmaya yol açan tüm faktörlerin neden olabileceği söylenebilir. Bu nedenle kaynağında kısa vadeli ya da kalıcı psikolojik/biyolojik değişmeler yer alabilir.
Bedensel hastalıklar ve kimi ilaçlar uykusuzluğun biyolojik nedenleri olabilir.
Gerilime neden olan, bireyin içinde bulunduğu gerginlik ve dertler, uykunun başlangıcında beklenen gevşemeye mahzur olduğu, hatta uyku ya da uyumanın dert verici bir yaşantı olarak ortaya çıktığı söylenebilir. Böylelikle, hastanın uykuya girişi gecikmekte ya da uykuya geçememekte, uyku başlasa bile kesintilerle sürmektedir.
Uykusuz insanların bir kısmında yalnızca uyku hijyeninin düzenlenmesiyle değerli ölçüde fayda sağlanabilmektedir. Uyku hijyeni için şu noktalara dikkat edilmelidir:
-çok aç ya da tok olmamak,
-kafeinli, alkollü, kolalı içeceklerden ve tütün kullanımından kaçınmak,
-düzenli antrenman yapmak, fakat akşam saatlerinde heyecan oluşturacak aktivitelerden kaçınmak,
-uyku gelmeden yatağa girmemek,
-yatak odasını yalnızca uyku ve cinsel bağlantı için kullanmak,
-uyuyamadığında uyumaya çabalamamak, yataktan ve yatak odasından çıkarak öteki bir yerde vakit geçirip uyku gelince yatağa dönmek,
-ne kadar uyunursa uyunsun sabah belli bir saatte kalkmak,
-gündüzleri uyumamak ve yatak odasını ses, ışık, ısı istikametinden izole etmek.
Bu düzenlemelere rağmen uykusuzluk devam ediyorsa akupunktur tedavisine başvurulabilir. Akupunktur, limbik sistemi regüle edici tesiri ile gerilime karşı kişiyi daha güçlü kılmanın yanısıra limbik sistem denetiminde olan ahenge sistemimizi de düzeltecek daha rahat ve dinlendirici uyku uyumamızı sağlayacatır. Uykusuzluk tedavisinde hastaya haftada 3’le başlayan ve sonraki haftalarda seyrekleşen 15 seans akupunktur tedavisi uygulanır.
